İHD: Tek Tip Kıyafeti Düzenleyen KHK İptal Edilsin

İHD İstanbul Şubesi Hapishaneler Komisyonu, “Tek tip kıyafetin, ayrımcılık ve işkence yasağının ihlali olduğunu, bu uygulamanın savunma ve adil yargılanma haklarını da ihlal edeceğini” açıkladı.

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, altı aydır düzenli olarak gerçekleştirdiği “Tek Tip Elbiseye Hayır” açıklamasını, Galatasaray Meydanının eylemlere yasaklanması nedeniyle bugün İHD İstanbul Şube binasında yaptı.

Açıklamaya bu konuyla başlayan komisyon üyeleri, “Bu kısıtlama ve yasakların biran evvel sona erdirilmesi;  düşünce ve ifade özgürlüğümüz üzerindeki savaş içeren politikaların kaldırılmasını istiyor, bekliyoruz” dedi.

“Tek tip, temel hakların ihlalidir”

24 Aralık 2017 tarihinde yayınlanan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile tek tip kıyafet düzenlendi.

İHD Hapishaneler Komisyonu, bu uygulamanın ne anlama geldiğini şöyle anlattı:

* Tek tip kıyafet giymek zorunda olanlar-olmayanlar, badem kurusu ya da gri renkte olanlar, tulum ya da alt üst biçiminde olanlar diyerek mahpuslar arasında kategorik bir ayrım gözetiliyor ve bu da ayrımcılık yasağının ihlalidir.

* Bu kıyafet, mahpusu tek tipleştirmeyi, kimliksizleştirmeyi, kişiliğini ezmeyi amaçlayan bir araçtır ve kötü muamele/işkence yasağının ihlalidir.

* Tek tip giymeyi kabul etmeyen mahpuslara ziyaret yasağından başlayıp hücreye kapatılmaya varan birçok ceza verilmesi öngörülüyor. Bu disiplin cezaları diğer sakıncalarının yanında ağır tecride yol açacaktır. Bu uygulama, üst üste verilen disiplin cezalarıyla mahpusların infazlarının yanmasına ve şartlı tahliye haklarının ellerinden alınmasına neden olacaktır.

* Tek tip giymeyi kabul etmeyen mahpusların mahkemeye çıkarılmaması ve mahkemeye çıkarılmadan haklarında hüküm verilmesi mümkün olacağından savunma hakkının engellenmesi ve adil yargılanma hakkının ihlali söz konusu olacak.

“OHAL uygulamalarına son verilsin”

Açıklamada, yarın 12 Eylül darbesinin 38. yılı olduğu da hatırlatıldı ve o dönem de tek tip kıyafetin gündeme geldiği ifade edildi:

“Tek tip kıyafet dayatmasıyla yapılmak istenen, beklenen şey aynıdır: Mahpusların kişilikleri, siyasi kimlikleri yani düşünceleri ve onurları aşağılanarak onlara boyun eğdirmektir.

“Toplumsal barışın sağlanması, insan hak ve özgürlüklerinin engellerden kurtarılarak insanca yaşamanın olanaklarının yaratılması ile mümkündür. İnsan düşünce, inanç ve onuru ile bir bütündür ve ancak haklarıyla vücut bulan bir varlıktır.

“Tek tip kıyafet, hiçbir mahpus isteyerek giymediği giymeyeceği için baskıdır, işkencedir. İşkence de insanlık suçudur.”

“OHAL’den farksız uygulamalara son verilmesi” talep edilen açıklamada, 696 sayılı KHK’nın da iptal edilmesi istendi.

Tek tip kıyafet

Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında hazırlanan 696 sayılı  Kanun Hükmünde Kararname (KHK) 24 Aralık 2017’de Resmi Gazetede yayınlandı. 696 sayılı KHK’da, 5275 sayılı “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun”a eklenen maddeyle, “Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar nedeniyle tutuklu veya hükümlü bulunanlara, duruşmaya sevk nedeniyle ceza infaz kurumu dışına çıkarılmaları durumunda, ceza infaz kurumu idaresince verilen giysileri giyme zorunluluğu” getirildi. Bu kapsamda, Türk Ceza Kanununun “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlıklı beşinci bölümünde yer alan suçlardan hükümlü ve tutuklu bulunanlar için bu madde hükmü uygulanacak. “Cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs” ile “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs” suçundan hüküm giyenler badem kurusu renginde tulum giyecek. “Cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Büyük Millet Meclisini ortadan kaldırmaya veya Türkiye Büyük Millet Meclisinin görevlerini kısmen veya tamamen yapmasını engellemeye teşebbüs”, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyan”, “Cumhurbaşkanına suikast ve fiili saldırı” suçlarını işleyenlerle, “Devletin güvenliğine karşı suçlar” ile “Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar” nedeniyle örgüt kuran tutuklu ve hükümlüler ise duruşmalara gri renkli tulum giyerek katılacak. KHK’ya göre kadın tutuklu ve hükümlülerin giysileri tulum olmayabilecek. Söz konusu madde hükümleri çocuklar ile hamile kadınlar hakkında uygulanmayacak.

Kaynak: Bianet