Türkiye’nin Sağırlara Yönelik İlk Dijital Okulu Açıldı

Matematik öğretmeni Pelin Baykan tarafından Aralık 2016 yılında kurulup Türkiye’de sağır bireylerin eğitimde yaşadığı fırsat eşitsizliklerine çözüm getirmek için çalışmalar yapan Anlatan Eller projesi, sağırlara yönelik Türkiye’nin ilk dijital okulunu hayata geçirdi. “İstanbul dışından çok fazla mesaj alıyordum. Videolarımı izleyenlerin pek çoğu zaten İstanbul dışında yaşıyordu” diyen Pelin Baykan ile dijital okulun hayata geçiş sürecinin konuştuk. 

Sağır bireylerin eğitimde yaşadığı fırsat eşitsizliklerine çözüm getirmeyi amaçlayan Anlatan Eller, ilk olarak Engelli KPSS’nin matematik alanını hedef alarak başladığı pilot çalışmayı Nisan 2018 yılında tamamladı. Ardından Youtube üzerinden Türk İşaret Dili (TİD) ile matematik dersi anlatan Pelin Baykan, Şişli Belediyesi ile iş birliği yaparak İstanbul içinde sınıf eğitimleri gerçekleştirdi. 

Anlatan Eller dijital okul fikri nasıl ortaya çıktı?

Nisan 2018’de gerçekleşen E-KPSS’de 30 öğrenci üzerinden yaptığımız değerlendirmede lise düzeyinde bireysel başarı yüzde 56, üniversite düzeyinde ise bireysel başarı yüzde 45 arttı. Bu ilk çalışma için çok gurur verici bir sonuçtu. İlk hedefimiz her bireyin bireysel başarısını yüzde 50 arttırmasıydı. İstanbul dışından çok fazla mesaj alıyordum. Videolarımı izleyenlerin pek çoğu zaten İstanbul dışında yaşıyordu. 74 ders videosu ortalama olarak 116 bin izlenme almıştı. Hâl böyle olunca öğrencilerin bireysel başarısını takip edemiyor ve güncellemeleri kaçırıyordum. İkinci çalışma olarak uzaktan eğitim modelini tercih ettik. Teknolojik bir dünyada dijital dönüşümü hedefleyen bir sosyal girişim olmayı seçtik aslında. Dijital okul fikri de bu şekilde doğdu. Hâlihazırda Youtube üzerinden gerçekleştirdiğim videoları daha profesyonel bir görüntü ve sistem ile bireysel başarıyı takip edebileceğimiz bir okula dönüştürdük ve Türkiye’nin sağırlara yönelik ilk dijital okulunu açtık. Her şey ihtiyaçtan doğdu diyebilirim.

Hem Seslendirme Hem Görsel Hem De İşaret Dili

Dijital okul sistemi nasıl işleyecek?

Anlatan Eller Dijital Okulu sahadaki sınıf eğitiminden farklı olmayacak. Faydalanıcı direkt olarak eğitmeni görüyor olacak. Dijital bir tahta üzerinden işlemleri takip edecek ve dersin anlatımını TİD desteği ile görüyor olacak. Sistemin şöyle bir güzelliği var: Olabildiğince yalın ve tamamen kullanıcı dostu bir sistem. Sağırlara yönelik erişilebilir bir tarafı var. Bir de bu platformda farklı engel gruplarından bireyler de faydalanabilecek. Videolarda seslendirme de mevcut. Youtube üzerinden paylaştığım videolarda gelen yorumlardan seslendirmenin hiç hedefte olmayan kitlelere bile faydalı olduğunu gördüm. Bu sebeple hem seslendirme hem görsel hem de işaret dili var. 

“Yayına Almak İçin 3 Aralık Dünya Engelliler Gününü Bekledik”

Dijital okul deneme sürümünü tamamladı. Videoların düzenlenmesi, sisteme yüklenmesi epey uğraş gerektiren çalışmalar. Her gün güncellenmeye içerikler yüklenmeye de devam edecek. Fakat 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nü bekledik yayına almak için. Herkes Engelliler gününü kutluyor da neden kutluyor acaba? Neden farkındalık için çalışmıyor? Fark yaratmak için çalışmıyor? Anlatan Eller işte burada yine fark yaratıyor ve farkındalık kazandırıyor. 

Sistem tamamen katılımcı bir yapı ile oluşturuldu. Denemelerde aldığımız geri bildirimlerle içeriği gelişti, düzenlendi. Daha da gelecek geri bildirimlerimiz var. Her an güncellenmeye devam edecek. 

Öğrenciler, dijital okuldan nasıl faydalanacak? 

Anlatan Eller Dijital okulu özel gereksinimi olan bireyler için tamamen ücretsiz. Bir abonelik modeli var tabii ki. Engelli raporu ve/veya engelli kartına sahip olan her birey bu okula ücretsiz bir şekilde üye olabiliyor.

Üyeliği onaylanan her birey videoları ücretsiz bir şekilde izleyebiliyor, konu anlatımı sonrası uygulamaları görebiliyor, konuya uygun deneme sınavlarını çözebiliyor ve E-KPSS’ye eşdeğer deneme sınavlarını görebiliyor olacak. 

Faydalanıcılar sisteme telefon numarası ile kayıt oluyorlar. Telefon numarası olmasının şöyle bir önemi var: Sağır toplum özelinde mail fazla kullanılan bir şey değil. Biz her kitleye hitap etmek istiyoruz. Bu yüzden kullanıcıya ekstra zorluk yaşatmadan sadece telefon numarası ile üyelik alıyoruz. Telefon numarası sayesinde öğrenciler ile direkt olarak iletişim kurabiliyor ve birincil olarak iletişim kurabiliyoruz. 

Anlatan Eller Dijital Okulu eğitimde yaşanan fırsat eşitsizliğine yine alternatif bir çözüm getiriyor ve bu çalışmanın farklı karar vericilere rol model olmasını umut ediyoruz. Biz sadece “Yaptık” demedik hiçbir zaman, etki en önemlisi oldu. Şimdiden yarattığı etkiyi öngörebiliyoruz. Eğitimde eşitlik, sosyal hayatta eşitlik yaratacak; ekonomik eşitlik yaratacak. Kendine güvenen, kendine inanan bireyler var olacak.

Öğrencileriyle iletişimi güçlü bir öğretmensin araya mesafenin girmesi ve fiziksel olarak aynı ortamda olamamak öğrencilerini olumsuz etkiler mi?

Pelin olarak eğitim ortamında samimi ve birincil iletişimin kurulmasından yanayım. Youtube üzerinden ders anlatırken bile ben “Dijital olmayacağım. Bu olmayacak” diye söylenip duruyordum. Fakat ben de pek çok eğitimi dijital alıyor ve dijitale eğitim koyuyordum. Sonra sonra o videolara gelen yorumlar, birebir kurduğum iletişimler aslında yaptığım şeyin doğru olduğunu ve en önemlisi büyük bir ihtiyaca cevap olduğunu gösterdi. İlk başta da dediğim gibi teknolojik dünyada dijital dönüşümü hedeflemek gerekiyor. 

Ben ilk sessiz matematiğin öğretmeni olduğumda hiç yüz yüze görüşmediğim öğrencilerimle iletişim kurdum. Bunların hepsini uzaktan ders videoları ile yaptım. Bunu fark edince mesafeler hiçbir şeye engel olmuyormuş aslında. 

“Her Yerde Matematik Yapabiliyoruz”

Zaten ben kişisel olarak eğitim adı altında yapılan çalışmaların dört duvar arasında olmamasından yanayım. Birebir çalıştığım öğrencilerle sokaklarda çok ders yapmışımdır. Kağıt kalem olmasına gerek yok. Yürürken, sohbet ederken, özellikle çocuklarla bunu yapıyorum, parkta oynarken her yerde matematik yapabiliyoruz. Bu dijital okul da aslında Pelin’in sınırsızlığını gösteriyor. Anlatan Eller’in her yere ulaşabileceğinin en güzel yansıması. 

Belki bir gün, bir destekçi bulursak, şehir dışındaki öğrencilerle buluşma etkinlikleri düzenleriz. Yüz yüze iletişimi de sağlamış oluruz. Destekçilere duyurulur.