GYİAD: “Türkiye’de Gençliğin Potansiyeli Kullanılmıyor!”

Genç Yönetici ve İş İnsanları Derneği (GYİAD), "Türkiye’de Genç İş Piyasası ve Geleceğine Bakış Raporu"nu açıkladı. Genç istihdamı, girişimcilik, istihdamda cinsiyet eşitliği ve meslek liseleri eğitimi ile ilgili önemli veriler içeren rapor, genç istihdamına yönelik somut adımlar atılması gerektiğini ortaya koyuyor.

GYİAD tarafından Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) iş birliğiyle 9 Aralık Çarşamba günü online olarak gerçekleştirilen GYİAD Genç İstihdam ve Teknoloji Zirvesi’nde açıklanan ve İstanbul Ekonomi Araştırma şirketi tarafından hazırlanan “Türkiye’de Genç İş Piyasası ve Geleceğine Bakış Raporu” ile gençliğin önündeki engellerin daha iyi anlaşılması hedefleniyor. Ayrıca, raporun sonuçlarının kamuoyunun ve karar vericilerin dikkatine sunulmasıyla, çözümün bir parçası olunması amaçlanıyor.

Rapor genç istihdamı, girişimcilik, istihdamda cinsiyet eşitliği ve meslek liseleri eğitimi ile ilgili önemli veriler içerirken aynı zamanda, genç istihdamına yönelik somut adımlar atılması gerektiğini de ortaya koyuyor.

GYİAD’ın gençliğin potansiyelini ortaya çıkarma vizyonu doğrultusunda hazırlanan rapor, derneğin gelecek stratejisinin temel yapı taşlarından birini temsil ediyor. GYİAD, bu raporla gençlerin iş piyasasında bugün yaşadıkları sorunları ortaya koyarken aynı zamanda geleceğe yönelik bir bakış açısı sunmayı da hedefliyor.

Rapor, Türkiye’nin 26 farklı şehrinde yaşayan, 18-30 yaş aralığındaki 1391 katılımcıyla hazırlandı. Katılımcılara, demografi, aile yapısı, eğitim, psikoloji, cinsiyet ve girişimcilik olmak üzere 6 farklı ana başlıkta, kapsamlı sorular soruldu. Raporda öne çıkan bulgular şu şekilde;

Türkiye’de genç istihdamı: 4 gençten biri işsiz

• TÜİK Temmuz 2020 verilerine göre, Türkiye’de işsizlik oranı yüzde 13,4, genç işsizliği oranı yüzde 25,9. Diğer bir deyişle, yaklaşık 4 gençten biri işsiz.
• OECD (2020) ülkeleri ile kıyaslandığında, Türkiye 36 ülke arasında 9. en yüksek genç işsizliğine sahip olan ülke konumunda. Türkiye’de Genç İş Piyasası ve Geleceğine Bakış Raporu’na göre ise yeni mezun gençlerin %38’i iş arayışında.
• İş bulamamak gençlerin psikolojilerinin yanı sıra aile ilişkilerini de negatif etkiliyor. Rapora göre %58,3 oranındaki çoğunluk, işsizlik sebebiyle aile ilişkilerinin olumsuz etkilendiğini ifade ediyor.
• Gençler, iş bulamadıkları için ailelerine karşı mahcup hissediyor, çalışmayanlar kendilerini arkadaşlarına göre geride kalmış görüyor. İş arayışında olan gençlerin %78,2’si işsizlik durumlarından dolayı kendilerini arkadaşlarından geri kalmış hissettiğini belirtiyor.
• İş bulamamak beklentileri düşürürken, %64’lük kesim sadece yol-yemek veren bir yerde çalışmayı isteyebileceğini söylüyor. 18-22 yaş arasında ise bu oran %74,3 ile daha yüksek. Diğer yandan çalışanların %64’ü işinden memnun olmadığını belirtiyor.

İstihdamda cinsiyet eşitliği sorunu: İş arayışı olmayanların %89,4’ü kadın

• Rapora göre işsiz olup iş arayışı bulunmayan katılımcıların %89,4 oranındaki çoğunluğu kadınlardan oluşuyor. Bu gruba mensup kadınların %92,1’i evli, %82,4’ü ise çocuk sahibi.
• İş arayışı bulunmayan kadınların %83,4’ü ailevi sebeplerden ötürü çalışmadığını söylerken, bu oran erkek katılımcılarda %47,6. Erkek katılımcılarda “İş arayışım oldu, artık aramıyorum” beyanında bulunan “cesareti kırılmış” grubun ise %44,1 oranında olduğu görülüyor.

Her iki gençten biri girişimci olmak istiyor

• Rapor verileri doğrultusunda, gençlerin girişimcilik konusunda istekli olduğunu söylemek mümkün. Katılımcıların %45,2’si yani her 2 kişiden biri, fırsatı ve imkânı olursa girişimci olmaya sıcak bakıyor.
• Daha önce denenmiş ama başarılı olamamış girişimlerin çoğu yeme-içme sektöründe yer alıyor (%19,4). Başarılı olamamış girişimler arasında 2. sırada %15 ile tekstil sektörü bulunuyor.

Meslek Lisesinde okumak gençliğin kendi kararı değil!

• Ülkemizde meslek lisesinde okumak, gençlerin özgür iradeleriyle değil daha çok “dış” faktörlerin etkisiyle alınan bir karar niteliğinde: LGS’de düşük skor alınması ya da ailevi baskı, gençlerin meslek lisesine yönlenmesine sebep oluyor.
• İşverenler meslek lisesi eğitimini yeterli bulmuyor. Pandemi süreci uygulamalı eğitimleri sekteye uğrattığı için, meslek lisesi öğrencilerinin eğitimleri özellikle içinde bulunduğumuz dönemde ciddi anlamda sekteye uğruyor.
• Meslek Lisesi mezunlarının çoğunluğu okudukları şehir dışına göç etmek ya da yurtdışına gitmek istiyor.

Raporun tümüne buradan ulaşabilirsiniz.