Kalkınma Atölyesi’nden Salgının Mevsimlik Tarım İşçilerine ve Bitkisel Üretime Etkisi Raporu

Kalkınma Atölyesi’nin hazırladığı, Korona Virüs Salgınının Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri ve Onların Çocukları ile Bitkisel Üretime Olası Etkisi başlıklı raporda,  salgının yayılmasını  önlemek için alınan tedbirlerde mevsimlik gezici tarım işçi hareketliliğin özgün ihtiyaçları göz önüne alınmaması durumunda gıda tedarik zincirlerinde aksamaya yol açabileceği vurgulanıyor.

Kalkınma Atölyesi, Uluslararası Çalışma Örgütü desteğiyle, Koronavirüs salgınının Türkiye’de bitkisel üretim ve mevsimlik gezici tarım işçileri ve çocuklarına etkilerini “Virüs mü Yoksulluk mu” üst başlığıyla raporlaştırdı.

Raporda, Mart 2020 ayı başından itibaren Türkiye’yi de etkisine alan koronavirüs salgını sebebiyle birçok iş kolunda üretimin durmasına ve/veya yavaşlamasına yol açtığı hatırlatılarak, “Bu alanlardan biri de tarımsal üretimdir. Yüzbinlerce işçi, her sene farklı ürünlerin üretim aşamalarını takiben ülke içinde yaklaşık on aya yayılan bir zaman boyunca gezici olarak çalışmaktadır. Salgını önlemeye yönelik tedbir kararları özellikle mevsimlik gezici tarım işçileri ve onların çocuklarının istihdam edildiği ürünleri ve farklı coğrafyalardaki üretim süreçlerini etkilemeye başlamıştır.” Deniliyor.

Üretim ve Verim Azalıyor

Araştırma kapsamında görüşülen 70 tarım aracısının bu yılki çalışma planlarına bakıldığında temsil ettikleri 10 bin tarım işçisinin Nisan 2020 ayı itibariyle beş ay boyunca 20 ili kapsayacak bir hareketlilik içinde olacağının görüldüğü vurgulanan raporda, Türkiye’de tarımsal üretime katılan yüz binlerce işçi düşünüldüğünde bu hareketliliğin hem işçiler ve çocuklarının hem de seyahat edecekleri il/ilçelerdeki nüfusun sağlığı açısından önemli riskler barındırabileceği dile getiriliyor.  Raporda, örneklem olarak seçilen Adana, Ankara, Bursa, Düzce, Eskişehir, Hatay, İzmir, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Ordu, Giresun, İstanbul ve Şanlıurfa illerinde çiftçiler ve ziraat odası gibi kişi ve kurumlarla yapılan görüşmelerde, ihtiyaç duyulan mevsimlik gezici iş gücünün gelmemesi halinde üretimin etkileneceği ve bazı ürünlerde verimin ve üretim miktarının geçmiş yıllara göre daha az olacağının anlaşıldığı vurgulanıyor.  Salgının yayılmasını  önlemek için alınan tedbirlerde gezici tarım işçi hareketliliğin özgün ihtiyaçları göz önüne alınmazsa gıda tedarik zincirlerinde aksamaya yol açabileceği vurgulanan raporda, “Bu bağlamda, araştırmanın temel amacı küresel bir düzeyde hissedilen Covid-19 salgını çerçevesinde toplumsal yapı içerisinde en kırılgan ve görünmez gruplardan biri olan mevsimlik gezici tarım işçileri ve çocuklarının mevcut salgın karşısında kaldıkları/kalabilecekleri riskleri ortaya koymak ve bu riskleri en aza indirilebilmesi açısından çeşitli politika önerileri geliştirmesine katkı sağlamaktır. Ayrıca bu amaç kapsamında salgına karşı alınan tedbirler nedeniyle yaşanabilecek iş/işgücü kayıplarının tarımsal üretime ve gündelik yaşama olabilecek etkileri de değerlendirilmiştir. Bu bağlamda hızlı değerlendirme raporu, öncelikle Covid-19 salgınının tarımsal üretime etkileri konusunda dünyada neler yaşandığına dair bir çerçeve sunmaktadır. “ deniliyor.

Koordinasyon ve Eş Güdüm İhtiyacı…

Salgına karşı alınan tedbirlerden sokağa çıkma yasağı, seyahat kısıtlılığı ve konaklama ve hijyen koşullarıyla ilgili olanların tarımsal üretime önemli etkisi olacağı ve uygulamalar konusundaki belirsizliklerin bu etkiyi güçlendireceği vurgulanan raporda, “Hâli hazırda birçok mevsimlik gezici tarım işçisinin konakladığı geçici çadır alanlarında uzun zamandır belgelenen yetersiz ve insana yakışır olmayan yaşam ve barınma koşulları işçilerin ve ailelerin sağlıklarını etkilemekte, salgın karşısında ise riski artırmaktadır. Bu nedenle bu alanlarda önleyici tedbirler alınmalı, düzenli sağlık kontrolleri gerçekleştirilerek işçiler salgın ve semptomları hakkında bilgilendirilmelidir. Diğer taraftan bu alanlarda kişisel hijyen ile ilgili tavsiyelerin uygulanabilmesi için malzeme desteği (sabun, su, anti-bakteriyel jeller vb.) sağlanmalıdır. Tarım aracılarıyla gerçekleştirilen görüşmeler özellikle seyahat alanında alınan tedbirlerin işçiler açısından ulaşım maliyetlerini arttırıcı bir etkisi olacağı anlaşılmıştır. Beklenmedik bu maliyetin karşılanması için kamu kurumları gerekli tedbirleri almalı ve işçilerin ulaşım olanaklarını arttırıcı çözümler üretmelidirler. Covid-19 salgınına karşı alınan tedbirlerin bitkisel üretime ve bu alanda çalışan mevsimlik gezici tarım işçileri ve çocuklarına olası etkilerinin kontrol edilebilmesi için tarımsal üretim alanında merkezi karar alma mekanizmalarıyla farklı illerdeki üretim süreçlerinin gerektireceği özgün ihtiyaçların eşgüdüm içinde koordinasyonunu sağlayacak bir kurum oluşturulması gereklidir. Bu kurum tarımsal üretimin gerçekleştirilmesinde önemli role sahip tarım aracısı, muhtar ve bu alanda çalışan meslek örgütleri ile sivil toplum kuruluşları, özel sektör firmaları gibi farklı aktörlerle verimli bir iletişim içinde olması sağlanmalıdır. “ önerilerine yer veriliyor.

Raporun tamamını okumak için tıklayınız.