21 Şubat Uluslararası Anadili Günü Kutlu Olsun

21 Şubat Uluslararası Anadili Günü’nde, Türkiye’den 18 dil kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Genel Kurulu, 1999 yılında aldığı bir kararla 21 Şubat’ı “Uluslararası Anadili Günü” olarak kabul etmiş ve ilk kez 2000 yılında, dünya çapında kültürel çeşitliliği ve çok dilliliği desteklemek amacıyla “Dünya Anadili Günü” kutlanmaya başlamıştır. Etnik […]

21 Şubat Uluslararası Anadili Günü’nde, Türkiye’den 18 dil kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Genel Kurulu, 1999 yılında aldığı bir kararla 21 Şubat’ı “Uluslararası Anadili Günü” olarak kabul etmiş ve ilk kez 2000 yılında, dünya çapında kültürel çeşitliliği ve çok dilliliği desteklemek amacıyla “Dünya Anadili Günü” kutlanmaya başlamıştır. Etnik ve ulus düzeyinde toplulukların bütün ilişki ve etkinliklerinde kullandıkları ve anlaştıkları dil, o topluluğun anadilidir. Daha geniş bir tanımla, bir insanın hiçbir eğitime tabi tutulmaksızın ailesi, çevresi ve toplumu aracılığı ile öğrendiği dil, anadili olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası uzlaşıyı, kültürel çeşitliliği ve çok dilliliği desteklemek için her 21 Şubat’ta ana diline dikkat çekmek için dünya çapında çeşitli etkinlikler yapılmaktadır.

DÜNYA DİLLERİNİN YÜZDE DOKSANI KAYBOLACAK

UNESCO’nun yaptığı ‘Tehlike Altındaki Diller Dünya Atlası’ çalışmasına göre, dünyadaki 6000’den fazla dilin 2500’ü yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde 21’inci yüzyılda insanlığın konuştuğu dillerin % 90’ından fazlası yok olacaktır. UNESCO’ya göre 100 yıl içerisinde bir dili konuşacak çocuk kalmayacaksa o dil tehlikede kabul ediliyor. Türkiye’de ise 18 dil kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya. Türkiye’de çok sayıda ana dil olmasına rağmen, Türkçe dışındaki dillerde eğitim 5’inci sınıfta seçmeli ders olarak okutuluyor. Bu diller de, Abazaca, Adığece, Kurmançi ve Zazaki. Tehlikede olan dillerin yanı sıra Kapadokya Yunancası ve Ubıhça da Türkiye’nin kaybolmuş dilleri arasında yer alıyor.

ANA DİL İLETİŞİM DIŞINDA KÜLTÜREL TAŞIYICIDIR

Pedagog ve Psikolojik Danışman Duygu Çataltaş Çalışır ise ana dilin iletişim dışındaki kültürel taşıyıcı olma işlevine de dikkat çekiyor. Çalışır, ana dilin önemini şöyle açıklıyor: Ana dil en başta anne çocuk arasındaki iletişimin sağlanması, duygu ve düşüncelerin ifade edilebilmesi, toplum içi iletişimin kurulabilmesi açısından önemlidir. Ana dil iletişim dışında kültürel taşıyıcılık da yapar. Aile ve yakın çevreden öğrenilen yemekler, ninniler, türküler de ana dil ile nesilden nesile aktarılır. Bu nedenle ana dilin öğrenilmesi ve günlük yaşamda kullanılabilir duruma gelmesi önemlidir.*

ANADİL GÜNÜ’NÜN TARİHÇESİ 

Anadil Günü’nün tarihi, 1952’de Pakistan’da Urdu dilinin Bangladeş halkının da resmi dili olduğunu deklare etmesine tepki olarak ortaya çıkan, Bengal Dil Hareketi eylemleri ve bu eylemlerin şiddetle bastırılmasına dayanıyor. 21 Şubat 1952, Bangladeş’in başkenti Dakka’da, Bengal Dil Hareketi üyesi çok sayıda öğrencinin Bengal alfabesiyle yazabilme ve Pakistan’ın Bengal dilini de resmi dil olarak tanıması talepleriyle yapılan bir protesto sırasında katledildikleri gündür.

*Söz konusu bölüm Evrensel Gazetesi’nden alıntılanmıştır.