İzmir’de Yaşayan Suriyeli ve Türkiyeli Kadınlar HALKA’da Bir Araya Geldi

İzmir’de yürütülen Halka Projesi kapsamında Türkiyeli ve Suriyeli kadınlar birlikte profesyonel temizlik hizmeti sunan bir sosyal kooperatifi hayata geçirdi. Sorularımızı yanıtlayan Halka Projesi Koordinatörü Özge Sever, “Kadınların kapasite geliştirme ve koruma alanlarına dair ihtiyaçları karşılayarak uygulanabilir ve sürdürülebilir bir ekonomik model yaratmayı hedefliyoruz.” Dedi.

HALKA projesi hakkında bilgi verebilir misiniz?

HALKA Projesi İzmir’de yaşayan Türkiyeli ve Geçici Koruma altındaki Suriyeli kadınların ortaklığında, profesyonel temizlik hizmeti sunan bir sosyal kooperatif projesidir. Avrupa Delegasyonu finansal desteği ile Dünya Bankası’nın genel idaresinde ve Impact Hub İstanbul’un uygulayıcılığındadır. Halka Projesi, kadınlar için alternatif bir ekonomi modeli olarak dayanışma ekonomisi ilke ve değerlerini esas alır. Yerelde kadınların yenilikçi, eşit ve adil bir iş modeliyle geçim kaynaklarına erişimini toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın dayanışması ile gerçekleştirmektedir.

İzmir’de uygulanabilir ve sürdürülebilir bir iş planı oluşturarak kadınların eşit bir şekilde gelir elde etmesini ve kendi kendine yeterliliklerini sağlamak Kadınların kapasite geliştirme ve koruma alanlarına dair ihtiyaçları karşılayarak uygulanabilir ve sürdürülebilir bir ekonomik model yaratmayı hedefliyoruz.

Bu proje ile hedeflenen çalışmalar nelerdir, kooperatif olmasının yararlanıcılar için önemi nedir?

Projenin ana hedeflerine bağlı olarak proje faaliyetleri çeşitlilik göstermekte. Ana hedeflerden genel olarak bahsedelim. İzmir’de uygulanabilir ve sürdürülebilir bir iş planı oluşturarak kadınların eşit bir şekilde gelir elde etmesini ve kendi kendine yeterliliklerini sağlamak Kadınların kapasite geliştirme ve koruma alanlarına dair ihtiyaçları karşılayarak uygulanabilir ve sürdürülebilir bir ekonomik model yaratmak.

İşbirliği ve dayanışma (el birliği) ile gerçekleşecek ekonomik faaliyetlerle toplumsal cinsiyet eşitliğinin, kadın dayanışmasının, sosyal uyumun güçlenmesi ve negatif savunma mekanizmalarının önlenmesi Bahsettiğimiz hedefler ve kadınlar için eşit, adil alternatif ekonomik modelleri açığa çıkarabilmek birbirinden farklı çalışmalarla ve işbirlikleriyle mümkün. Sosyal kooperatifler demokratik ortaklığa yaslanır. Kadınların geçim kaynakları alanında eşit, adil ve dayanışmacı bir şekilde var olabilmelerini ilke ve değerleriyle sağlar. Karar alma ve tüm idari süreçlerin şeffaf olması, oy eşitliği ve bölüşüm süreçlerinin adaletli bir şekilde gerçekleşmesi kadınların ekonomik yaşamda sürdürülebilir şekilde var olabilmelerini sağlar. Rekabet yerine dayanışmanın her süreçte temel olması kadınlar için ekonomik ve toplumsal alanda geride kalmamak ve güvencesizliğe sürüklenmemek demek. Dolayısıyla kadınlar için kooperatifte hem ortak hem çalışan olmak demek geçim kaynaklarına daha güçlü ulaşabilmek demek.

Kooperatif birbirinden farklı kurumlara temizlik hizmeti sunarken hem karşılıklı kurumsal işbirliği gelişmekte hem de kişilerin sabit bir yerde bulunmayıp kentsel alanda daha çok hareket etmesiyle sosyal uyumun güçlenmesine katkı sağlamakta.

Neden temizlik sektörünü seçtiniz?

Projenin hazırlık aşamasındayken yereldeki ihtiyaçlar üzerine gerçekleşen araştırmalar sektör seçimini belirledi. Temizlik hizmeti alımında sektörde, mesleki eğitim almış kişilerin eksikliği ve yüksek kalitede hizmet sunmada kaynakların yetersiz oluşu ihtiyaç analizi çalışmasında tespit edildi. Temizlik sektörü ekonomik durgunluk ve dalgalanmalardan daha az etkileniyor. Dolayısıyla temizlik hizmeti sunan bir kooperatif sürdürülebilir gelir elde etmede sektörel avantaja sahip diyebiliriz. Ayrıca dünyada pek çok sosyal kooperatif deneyimine baktığımızda farklı sosyal, kültürel ve dezavantajlı grupların toplumsal ve ekonomik yaşama katılımında temizlik sektöründe hizmet sunan kooperatiflerde buluştuğunu ve etkisinin büyük olduğunu gördük. Proje kapsamında hazırlanacak iki yıllık çalışma planı ve geliştirdiğimiz iş modeli kurumlara profesyonel temizlik hizmeti sunma üzerine. Kooperatif birbirinden farklı kurumlara temizlik hizmeti sunarken hem karşılıklı kurumsal işbirliği gelişmekte hem de kişilerin sabit bir yerde bulunmayıp kentsel alanda daha çok hareket etmesiyle sosyal uyumun güçlenmesine katkı sağlamakta.

Proje ne zaman başladı ve Covid 19 çalışmalarınızı etkiledi mi?

Proje Aralık 2019’da başladı. Covid 19 tüm insanları, kurumları ve kuruluşları farklı düzeylerde etkilediği gibi projeyi de elbette etkiledi. Projenin yaygınlaştırma süreçlerini tamamen uzaktan yapmak, faaliyetleri çevrimiçi ve çevrimdışı çalışabilen materyallerle ilerletmek gibi bir dizi alternatif çalışma yaptık. İş geliştirme süreçleri açısından baktığımızda sektörel ihtiyaçlar ve beklentiler farklılaşıyor. İş modeli üzerine tekrar düşünmek, araştırmalar yapmak ve sürecin ekonomik etkilerini görmek gerekliliği proje çalışmaları açısından önemli oldu. Proje dediğimiz de insansız bir eylem alanı değil. Dolayısıyla proje yararlanıcılarının pandemiden etkilenme düzeyleri de farklılaştı. Bizler hem proje hakkında bilgi almak isteyen kişilere hem tüm başvuruculara uluslararası kurumların önerdiği tedbirler ve destek mekanizmaları hakkında bilgilendirmelerde bulunduk.

Eğitim ve faaliyetler kooperatif ortaklarının ihtiyaçları çerçevesinde yeniden yaratılmaya açık. Pandemi süreciyle birlikte de kadınların çevirimiçi eğitim ve güçlenme çalışmalarına katılabilmeleri için teknik destek sunuyoruz. Proje sonunda kooperatife sunulacak ve kadınlarla birlikte nihai haline gelecek 2 yıllık çalışma planı ile de kooperatifin düzenli ve sürüdürülebilir gelir elde etmesini amaçlıyoruz.

Proje kapsamında yararlanıcılara ne gibi destekler sunacaksınız?

Kadınların ve dezavantajlı grupların geçim kaynaklarına erişiminin sağlanabilmesi temelde pek çok çalışma yapma ve destek mekanizması sunmayla mümkün. Kadınlara yüklenen bakım emeği yükünün yarattığı toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliğin farklı projelere de kadınların aktif olarak dahiliyetini engellediğini görüyoruz. Bu noktada proje yararlanıcısı kadınların 4 ve 5 yaşındaki çocukları için çocuk dostu alan desteği sunuyoruz. Eğitim yerine ulaşım ve eğitim sırasında temel ihtiyaçların karşılanabilmesi için gelir elde edene kadar aylık harcırah desteği sunuyoruz. Proje hedeflerinin gerçekleşebilmesi yani aktif bir kooperatif ortağı olabilmek için eğitimler, akran danışmanlığı ve etkinlikler gerçekleştiriyoruz. Projede tüm bu çalışmaları işbirlikleri ile gerçekleştiriyoruz. Kooperatif alanına dair eğitimler ve danışmanlık çalışmaları proje kurgusundan beri işbirliği yaptığımız Genç İşi Kooperatif tarafından gerçekleştiriliyor. Temizlik sektörüne yönelik mesleki eğitimler ise İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde bulunan Meslek Fabrikası aracılığıyla sunuluyor. Kadın güçlenmesi çalışmaları, insan hakları, sosyal kooperatifçilik, kaynak geliştirme ve sosyal kooperatifçilik, iş geliştirme, kooperatifler buluşması, sosyokrasi, liderlik ve şiddetsiz iletişim atölyeleri, iş geliştirme, kooperatif danışmanlığı ve birlikte yaşam aktiviteleri başlıklarında çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Eğitim ve faaliyetler kooperatif ortaklarının ihtiyaçları çerçevesinde yeniden yaratılmaya açık. Pandemi süreciyle birlikte de kadınların çevirimiçi eğitim ve güçlenme çalışmalarına katılabilmeleri için teknik destek sunuyoruz. Proje sonunda kooperatife sunulacak ve kadınlarla birlikte nihai haline gelecek 2 yıllık çalışma planı ile de kooperatifin düzenli ve sürüdürülebilir gelir elde etmesini amaçlıyoruz.

Son olarak neler söylemek istersiniz?

HALKA projesi eşitlik için çalışan ve çabalayan tüm aktörlerin işbirliğine ve geribildirimlerine açık. Her öneri ve geribildirim bizler için kıymetli. Eşit ve adil bir ekonomik yaşama katılım için çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. HALKA’nın hem daha çok kişiye yaygınlaşarak daha kapsayıcı olması hem de daha güçlü ve sürdürülebilir bir sosyal kooperatifin hayat bulması için bizlere web sitemizden, sosyal medya hesaplarımızdan (facebook; @halkakooperatif, instagram; @halkakoop, linkedin; @halkakooperatifi) ulaşabilirsiniz.