Kadın Cinayetleri Önlenebilir Kampanya kitabı çıktı

2014 yılında başlayan ‘’Kadın Cinayetleri Önlenebilir’’ kampanyasının; Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması, Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı, Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu ve Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı’nı içeren kitabı yayınlandı. 2014-2015 yılları arasında Ankara, Adana, İzmir, Trabzon, Van, Diyarbakır ve İstanbul’da yapılan Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması yapılmış, 27-28 Kasım’da Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı’nda […]

2014 yılında başlayan ‘’Kadın Cinayetleri Önlenebilir’’ kampanyasının; Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması, Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı, Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu ve Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı’nı içeren kitabı yayınlandı.

2014-2015 yılları arasında Ankara, Adana, İzmir, Trabzon, Van, Diyarbakır ve İstanbul’da yapılan Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması yapılmış, 27-28 Kasım’da Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Eylem Konferansı’nda araştırma sonuçları yanında kadın cinayetleriyle mücadele deneyimleri paylaşılmış ve Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı hazırlanmıştı. Avrupa Birliği ve Heinrich Böll Stiftung Derneği’nin desteğiyle yürütülen Kadın Cinayetleri Önlenebilir Kampanyası Filmmor Kadın Kooperatifi tarafından Van Kadın Derneği, Ceren Kadın Derneği, İzmir Bağımsız Kadın İnisiyatifi, İzmir Kadın Dayanışma Derneği, Kadın Dayanışma Vakfı, KAMER Vakfı, Karadeniz Kadın Dayanışma Derneği, Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu ile birlikte yürütülmüş; eylem araştırma, kılavuz ve eylem planıyla herkes kadın cinayetlerine karşı harekete geçmeye çağrılmıştı.

Kadın katillerinin, cezalarını azaltmak için kimi zaman kendilerini tutuklayan kolluk güçlerinden fikir aldıklarını; kimi zaman da cinayetleri haberleştirirken meşrulaştıran medyadan esinlendiklerini; anlık öfkeyle öldürmekten çok incelikle hesaplayarak kadınları adeta “infaz” ettiklerini gösteren araştırma Kadın Cinayetleri Haberleştirme Kılavuzu ihtiyacını da ortaya çıkarmıştı. Kadın gazetecilerin de katıldığı Medya Çalışma Grubu’yla birlikte hazırlanan kılavuz medya çalışanlarının ve kamuoyuyla paylaşılmıştı.

Kitap, iki yıldır sürdürülen Kadın Cinayetleri Önlenebilir kampanyasının tüm içeriğini bir arada barındırıyor.

Kadın Cinayetleri Eylem Araştırması’ndan:

Kadın cinayetlerinin temelinde kadın-erkek eşitliğinin reddi ve cinsiyetçilik var. Kadın cinayetleri birçok kurum ve kesimin açık veya örtük onayıyla işlenen ideolojik, örgütlü, sistematik ve politik cinayetler. Kadınlar, üzerlerinde mutlak tasarrufları olduğunu varsayan en yakınlarındaki erkekler tarafından, bu baskıya karşı koyduğu, erkek egemenliğine itaat etmediği için öldürülüyor!

• Kadın Cinayetlerinin “Bahanesi”: Ayrılma, Reddedilme!

Her iki katilden/cinayetten birinin “bahanesi” ayrılma, reddedilme, kıskançlık. Kadınların boşanma, ayrılma, reddetme ve özgür seçim hakları yok, tanınmıyor! Sadece “aile içinde” de değil aile dışında, yasalarda mecliste, her yerde…

2009-2013 yılları arasında, 949 kadından 453’ü, yani %56’sı “ayrılma, reddedilme, kıskançlık” bahanesiyle öldürülmüş!

• Katiller Hanemizde!

Kadınların %95’i, neredeyse tamamı kocası-nişanlısı-sevgilisi, eski kocası-nişanlısı-sevgilisi, babası, oğlu ve diğer erkek akrabaları, yani en yakınındaki erkekler tarafından öldürülmüş. Her iki kadından birinin katili: Koca!

2009-2013 yılları arasında 949 kadından 356’sı, yani %75’i koca-partner ya da eski koca-eski partner tarafından öldürülmüş!

• Cinayetler göz göre göre geliyor!

Türkiye’de, her beş kadından biri kamuya açık alanda katlediliyor. Kadınlar “tokattan cinayete varan yolda” tek başlarına mücadele ediyor; çevresinden destek istediği, kolluk güçlerine, savcılıklara başvurduğu halde yanı başımızda, gözümüzün önünde öldürülüyor. Göz göre göre gelen cinayetler politik irade ve etkin uygulamalarla; kadınların güçlenmesi ve dayanışmasıyla önlenebilir.

2009-2013 yılları arasında 949 kadından202’si, %29’u kamuya açık alanda öldürülmüş!

• Sonuç:

– Kadın cinayetlerinde öldürülen kadınların tamamına yakını cinayet öncesinde şiddet görüyor. Çoğu zaman çevre ve kolluk güçleri bu durumdan haberdar ama kadınlar yeterince ciddiye alınmıyor. Kadın cinayetleri “geliyorum” diyor.

– Kadın katilleri, cinayet sürecinde kadınları kendilerine destek olacak çevrelerden koparıyor, yalnızlaştırıyor.

– Kadın Cinayetleri ideolojiktir! Cinayetlerin asıl nedeni kadınların güçlenmesi, erkeklerin mutlak sahiplik iddiasına “hayır” demesi ve yaşamları hakkında karar vermek istemesi.

– Kadın katili erkekler cinayet ve yargı sürecinde, her tür kurum ve çevre tarafından korunuyor, bu kurum ve çevreler erkeklere adeta kadınları “öldürme ehliyeti” veriyor. Katiller bahane üretmekte, cinayeti “haklı çıkarmakta” medyadan kolluk güçlerine her yerden destek alıyor.

– Şiddetle mücadelede ve cinayetleri önlemede en temel dayanak: kadın dayanışması, kadın örgütleri ve yerelde kadınların birbirine destek olması.

• Medyada:

– Kadın cinayetlerinin %60’ı 3. sayfa’da, “3. Sayfa Haberi” olarak yer alıyor, “adli olay” olarak haberleştiriliyor.

• Kadın cinayetleri medyada sayısı ve konumu itibariyle yeterince görünür değil.

– Haberler genellikle cinayet / olay odaklı, adliye tutanakları ve faillerin / katillerin ifadelerine dayandırılıyor.

– Haberler kadın cinayetlerini sıradanlaştıran hatta meşrulaştıran ifadeler içeriyor.

• Hukukta:

– Kadın cinayeti davalarında katillere ortalama 20 yıl ceza veriliyor.

– Davaların %70’inde sanıklar çeşitli indirimlerden yararlanıyor.

– Kadın cinayeti davalarında verilen en az ceza 10 yıl.

– Ortalama verilen ceza 26 yıl 4 ay.

– Kadın cinayetlerinin en az %10’u karakol, savcılık ya da sığınma evi sürecinde, devlet gözetiminde işleniyor.

Kadın Cinayetlerini Haberleştirme Kılavuzu’ndan:

• Adını Koyun Bir kadın “kadın olduğu için” öldürülmüşse bu adli bir olay değil “kadın cinayeti’dir.
• “3. Sayfa” Haberi Değil Kadın cinayetleri politik cinayetler ve yeri 3. sayfa değil; ilk sayfa veya politika, yaşam sayfalarıdır.
• Klişelerden, Basmakalıp Yargılardan, Bahanelerden Uzak Durun Haberi söylentiler, yakıştırmalarla, “bahaneler”, yargılarla psikolog, yargıç, falcı veya hikâye yazarı gibi yazmayın.
• Melodramdan, Sansasyon ve Pornografiden Kaçının Haberde duygusallaştırma, dramlaştırma öğelerine, cinselliğe dair imalara, magazinel yaklaşımlara, cinayet ayrıntılarına yer vermeyin.
• Haberi Adli Raporlara, Failin İfadelerine Dayandırmayın Gerçek sorumluları bulmaya çalışın, haber kaynaklarınızı çeşitlendirin.
• Kadın Cinayeti Haberlerinde: 4N1K ‘Neden’in cevabını failin ifadesinde ya da kadının hayatında aramayın, cinayeti kadınların hayatıyla meşrulaştırmayın.
• Kadınları, Hayatlarını Değil; Zihniyeti Teşhir Edin “Cinayeti hak etmiş mi” diye soran detayları, kadınları, hayatlarını değil; zihniyeti teşhir edin!
• Faili Anlamaya/Aklamaya, Gizlemeye, Cinayeti Failin Hayatıyla Açıklama Çalışmayın Cinnet, öfke, kıskançlık, iflas, aşk, öfke, işsizlik değil erkek şiddeti!
• Yargı Süreçlerini İzleyin ve Sorgulayın Süreçleri, sonuçları, fikri takibi, olumlu-emsal kararları atlamayın.
• Cinsiyetçi Dil Kullanmayın Cinsiyetçi terimler, kadınları aşağılayan atasözleri, dışlayıcı ifadeler ve klişeler kullanmayın.
• Kadın Cinayetlerini “Cinayetin Ötesinde” Haberleştirin Yalnızca cinayet değil, kadın cinayetleriyle mücadeleyi, kadın dayanışmasıyla elde edilen olumlu sonuçları ve iyi örnekleri de haberleştirin. Kadınların söz ve karar hakkını yok saymayın!

Unutmayın! Kadın cinayetlerini önlemekte medyaya büyük sorumluluk düşüyor.

Kadın Cinayetleri Acil Eylem Planı’ndan:

• Kadın cinayetlerini önlemenin ilk koşulu, temelinde yatan cinsiyetçilikle mücadele etme kararlılığına sahip bir siyasal iradenin varlığıdır!
• Bu irade ile oluşturulacak eylem planı çerçevesinde,
• Gereken mekanizmalar kurularak,
• Yeterli kaynak ayrılarak,
• Etkin bir uygulama ile kadın cinayetleri önlenebilir!

Uygulama Önerileri:

• Kadın cinayetleriyle ilgili tüm kurum ve süreçlerde topyekun uzmanlaşma sağlanması
• Emniyet ve kolluk güçlerinde, uzmanlaşmış kadın görevlilerden oluşan, 7/24 çalışan birimler kurulması
• Kadınlara Yönelik Şiddet ve Kadın Cinayetlerini Önleme Acil Başvuru Hattı açılması
• Yargıda kadınlara yönelik şiddet konusunda uzmanlaşmış özel birimler kurulması
• Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının CEDAW ve İstanbul Sözleşmesi yükümlülüklerini yerine getirmesi
• Tüm kamu kurum-kuruluşlarına, merkezi yerel idare birimlerine ve apartmanlara “kadınlara yönelik şiddete karşı uyarılar ve başvuru” bilgilerinin olduğu zorunlu tabelalar asılması
• Örgün eğitimin her aşamasında ve üniversitelerde zorunlu toplumsal cinsiyet eşitliği derslerinin müfredata alınması
• Ders kitapları ve her tür eğitim araç-gerecinin cinsiyet eşitsizliğinden, cinsiyet ve cinsel yönelim dayatma ve yargılarından arındırılması
• Şiddete maruz kalan kadınların ekonomik bağımsızlığı için özel meslek edindirme programları düzenlenmesi, kamu ve yerel yönetimlerde iş alımlarda özel kotalar ayrılması
• Kadınların ev odaklılıktan kurtulması için gerekli düzenlemelerin yapılması
• Nüfusu elli bini aşan belediyelerde güvenlik ve gizlilik esaslarına uygun sığınma evleri açılması
• Muhtarlıklara kadınlara yönelik şiddet ve kadın cinayetlerini önlemede yetki ve kaynak sağlanması
• Kadın cinayetleri tanımının ve uygulanabilecek indirimlerin tanım ve koşullarının düzenlenmesi
• Kadınlara yönelik şiddet suçu işleyenlerin devlet memuru olmasının engellenmesi; suçun görev süresince vuku bulması durumunda memuriyetten men edilmesi
• Maktul yakınları lehine tazminat mekanizmaları hayata geçirilmesi: Geride kalan çocuklara eğitim bursu veya tazminat verilmesi, sosyal güvence ve aylık gelir sağlanması, koca veya eski koca tarafından öldürülen kadınların çocuklarına baba soy ismi yerine annenin soy isminin verilmesi
• Kadın cinayetleri haberlerine “3. Sayfa” haberi, “adli vaka” olarak değil politik cinayetler olarak yer verilmesi
• Kadınların söz ve karar hakkı gözetilerek haber kaynaklarından tartışma programlarına her alanda kadınlara eşit yer, söz hakkı verilmesi
• Kadınlara yönelik şiddet, kadın cinayeti süreç ve davalarındaki olumlu örnek, deneyim ve öykülerin yaygınlaştırılması

Kadınlara yönelik şiddet ve kadın cinayetlerini önleme sorumluluğunu üstlenerek  Kadın Cinayetlerini Önleme Eylem Planı’nı izlemek, denetlemek ve müdahil  olmak üzere İzleme Grupları gibi mekanizmaların oluşturulması…

Ayrıntılı bilgi için tıklayınız