Yerel Yönetimlerden Sivil Topluma Destek Örneği: Kocaeli Sivil Toplum Merkezi 

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, 2011 yılında İzmit Sivil Toplum Merkezi’nin (STM) faaliyete geçmesiyle, yerel yönetimlerin STK’lara sağladığı kurumsal kapasite desteğinin örneklerinden biri oldu. Belediyenin Sivil Toplum Kuruluşları Şube Müdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyet gösteren İzmit STM ve Gebze STM’nin, yerelde sivil topluma nasıl katkı sunduğunu ve yerelde karar alma mekanizmalarına katılımı artırıp artırmadığını, şube müdürü Alper Yalınalp ile konuştuk.  

Alper Yalınalp, Kocaeli Belediyesi’nin STK toplantılarına mekân temini amacıyla kurduğu 2 STM’nin, STK’ların kurumsal kapasitelerinin artırılmasına önemli katkı sunduğunu belirtiyor.  Bununla birlikte Yalınalp, STK’ların yerel yönetimlerde karar alma mekanizmalarına dâhil olmaları için, kurumsal yapı ve kapasitelerinin artırılmasının yanında, ilave yasal düzenlemelerin yapılması gerekliliğine işaret ediyor.  

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Sivil Toplum Kuruluşları Şube Müdürlüğü’ ne bağlı olarak faaliyet gösteren Sivil Toplum Merkezlerini (STM) neden kurdu? 

Sivil Toplum Kuruluşları Şube Müdürlüğü 2015 yılında kurulan ve 2017 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Basın Yayın ve Hakla İlişkiler Dairesi Başkanlığına bağlandı. Ben bu birimde şube müdürü olarak görev yapmaktayım. Sivil Toplum Merkezleri (STM) Müdürlüğümüze bağlı olan hizmet birimlerimizdir. 

Sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını sürdürebilmek (toplantı, kongre vb.) için istemiş oldukları mekânsal talepler üzerine, STK’ların taleplerini de değerlendirerek, tüm STK’ların kullanabileceği bir yaklaşımla, önce 2011 yılında Kocaeli merkezde İZMİT STM kuruldu. Sonrasında, yoğun nüfusa ve STK’ya sahip Gebze bölgemizdeki talepler üzerine 2014 yılında Gebze STM kurulmuştur. Merkezlerin kuruluş misyonu, STK’ların toplantılarını gerçekleştirebileceği mekânları temin etmektir. 

“STM’lerde Yapılan 4253 Toplantıya, 207 Bin Kişi Katıldı” 

İzmit STM ve Gebze STM’nin faaliyetleri ve bu merkezlerden yararlanan STK sayısı, yıllık bazda bunun belediyeye maliyetine vb. ilişkin bizimle güncel verileri paylaşabilir misiniz?

2019 yılında STM’lerimiz önceki yıllarda olduğu gibi,  ilimizdeki STK’lar tarafından yoğun olarak kullanıldı. Kullanım raporlarımıza baktığımızda, STM’lerde gerçekleştirilen toplam toplantı sayı 4253 olarak görmekteyiz. Bu 4253 toplantı, 245 farklı STK ve 87 farklı kamu birimi tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu verilerle birlikte değerlendirildiğinde, 2019 yılında STM’lerin kapısından giren kişi sayısının 207 binden fazla olduğu ifade edilebilir.

STM’lerimizde STK’lar nezdinde vatandaşlarımıza sunmuş olduğumuz hizmetler (internet, çay/kahve, projeksiyon, bilgisayar, fotokopi, vb.) karşılığında, herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Gerçekleştirilen bu hizmetler ve müdürlük olarak yapmış olduğumuz çalışmalar, faaliyet raporlarımızda mevcuttur.

“STM, Bir Hizmet Birimi ve Projedir” 

Belediye başkanlarının parti değişikliği ya da başkan değişimi ile yenilenmesi durumunda, Sivil Toplum Merkezleri kapanabilir mi?  

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nde 2019 yılında bahsetmiş olduğunuz gibi başkan değişimi gerçekleşmiş ancak Sivil Toplum Merkezleri’nin devamlılığı ile ilgili bir karar değişikliği olmamıştır. Şu anki Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın, STK’lar ile bir araya geldiğinde ve yaptığı açıklamalarda “Sivil Toplum Merkezinin sahibi Sivil Toplum Kuruluşlarımızdır” diyerek Sivil Toplum Merkezlerine bakışını açıkça beyan etmektedir.

Ancak Sivil Toplum Merkezleri’nin ilki, daha önce de ifade ettiğim gibi 2011’de kurulan ve 2017’de Şube Müdürlüğümüze bağlanan bir birim ve projedir. Projeler ihtiyaca ve talebe göre gelişebilir, değişebilir. Şuan için sürdürülebilir olan bir proje, gelişen dünyada ihtiyacı karşılamıyor ya da işlevselliğini yitirmişse, elbette kapatılabilir. 

Kocaeli ilinin Türkiye’de en fazla STK sayısına sahip 5. il olması nedeniyle, yerel yönetimler ile sivil toplum arasındaki ilişkilere dair elde ettiğiniz deneyimlerden ve STK’ları karar alma süreçlerine dâhil etme konusunda yürüttüğünüz çalışmalardan bahseder misiniz?

Şehrimiz Türkiye nüfus sıralamasında 10. sırada bulunurken, dernek sayısı itibarıyla 5. sırada olması, bu konuda çok önemli bir performansının olduğunu göstermektedir. Şüphesiz bunun sebepleri konusunda söylenecek pek çok şey vardır. Özellikle sürekli göç alan bir şehir olduğumuz için, hemşeri dernekleri sayısı olarak da bakıldığında, en fazla dernek sayısı olan iller sıralamasındaki yerimiz açıklanabilir. 

STK’ların karar alma mekanizmalarına dâhil olmaları, kurumsal yapı ve kapasitelerinin artırılması ve bir takım ilave yasal düzenlemeler yapılması ile hayata geçebilecektir. STK’ların kurumsal kapasitelerinin artırılması için, STM’ler önemli bir alt yapı imkânı sunmaktadır.

Kocaeli’nde STM’lerin varlığı, STK’ların yerel yönetim mekanizmalarına kolay ulaşmasını ve taleplerinin Belediye tarafından yerine getirilmesini kolaylaştırıyor diyebilir miyiz?  

STM’lerin misyonu yönetim mekanizmalarına kolay ulaşım ve taleplerin yerine getirilmesi olmadığından, tam olarak bu konularda kolaylaştırma meydana getiriyor denilemez. Ancak, Şube müdürlüğümüz İzmit STM binamızda hizmet veriyor ; biz de yerel yönetim mekanizmalarından biri olduğumuz ve idarecilerimizle STK’lar arası iletişimi sağlayan bir birim olduğumuz için, bu diyaloğu sağlıyor ve üst yönetim ile STK’lar arasında bir köprü vazifesi görüyoruz.

“STM’lerden Memnuniyet Oranlarımız %95 Seviyesinde” 

Sivil Toplum Merkezi’nin sivil toplum faaliyetlerine sağladığı katkıya ilişkin bir etki analizi yaptınız mı? STK’lar en çok hangi hizmetleri talep ediyor? Hangi konularda ek taleplerde bulunuyor?

STM’lerimizi kullanan STK’lara farklı yöntemlerle memnuniyet ölçümleri yapmaktayız. Memnuiyet oranlarımızın %95 seviyesinde gerçekleştiğini söyleyebilirim. Hizmetin geliştirilmesine yönelik olarak STK’larla yapılan istişare toplantılarımızda ve STK ziyaretlerinde ,en çok gelen talebin STM’lerinin sayılarının arttırılarak diğer ilçe merkezlerinde de hizmet sunulması ve hibe projelerine müracaat edebilmek için eğitim verilmesi talebi olduğunu müşahede ettik.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Sivil Toplum Kuruluşları Şube Müdürü olarak, belediye sınırlarınızdaki sivil toplum faaliyetlerinden ve işbirliği halinde olduğunuz STK’lar ile yürüttüğünüz çalışmalardan elde ettiğiniz deneyimleri paylaşır mısınız?

Yürüttüğümüz çalışmalarda elde ettiğimiz verileri özetleyecek olursak ; sivil toplum alanın küreselleşme ve iletişim imkânlarının gelişmesi ile canlanma eğilimine girdiğini görmekteyiz. Üçüncü sektör olarak tanımlanan sivil toplum sektöründeki bu canlanmayı, heyecan verici ve umut verici olarak değerlendiriyoruz. Bu durumun, ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına çok değerli katkılar yapacağına inanmaktayız 

“STK’lar Sivil Olabilmeyi ve Sivil Kalabilmeyi Önemsemeli”

Eleştirel bir yaklaşımla sivil aktörleri-STK’ları değerlendirmenizi istesem, ne söylersiniz?

Sivil Toplum Kuruluşlarının sivil olabilmeyi ve sivil kalabilmeyi önemsemelerini, kendi imkânlarının yetmediği konularda kamu sektöründen destek talep etmelerini daha doğru bulmaktayız.

Sivil topluma ilişkin yeni proje ve çalışmalarınız var mı? Diğer yerel yönetimlerle, benzer sivil toplum merkezi yapıların kurulması gibi işbirlikleriniz olacak mı?

Elbette var. Saha çalışmalarımızla ve yaptığımız istişare toplantıları ile STK’ların mevcut durumunun ne olduğunu, ihtiyaçlarının neler olduğunu tespit ediyor ve bu bilgilerimizi güncelleyerek çalışmalarımızı sürdürüyoruz. STK’lardan özellikle STM’lerin sayısının artırılması, her ilçeye bir tane olacak şekilde çalıştırılması talepleri ile kurumsal gelişimlerine katkı talepleri ve en önemlisi eğitim talepleri en ön planda karşımıza çıkmaktadır.

 Belediye Başkanımız Doç. Dr. Tahir Büyükakın’ın “ Sivil Toplum Destek Programı “ içeriğinde, STK’lara bu zamana kadar yapılan çalışmaların devam ettirilmesini, ilave olarak daha da geliştirilmesini dile getirmiş, ayrıca eğitim çalışmalarına üniversitelerin de dâhil edildiği bir birliktelik öngörmüştür. Bu doğrultuda çalışmalarımız devam etmektedir. Başkanımızın Marmara Belediyeler Birliği Başkanı olması dolayısı ile de, güzel çalışmaların diğer belediyeler ile birlikte yürütülmesinin mümkün olduğu kanaatindeyiz.

İlgili Yazılar

Tüm Haberler