“Sivil Toplumun Dijital Dönüşümü İçin, Yeni Medya Olanakları Etkin Kullanılmalı”

Türkiye’de sivil toplumun teknolojiye ve dijital dönüşüme uyum kapasitesini ele aldığımız dosyanın son yazısında, Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölüm Başkanı Doç. Dr. Eylem Yanardağ'ın görüşlerine yer veriyoruz. Yanardağ, sivil toplumda dijital dönüşüm için, öncelikle değişen iletişim süreçlerinin ve araçlarının farkında olmak gerektiğini söylüyor.

Sivil toplumun dijital dönüşümünü, yeni medya olanaklarını etkin şekilde kullanmak olarak tanımlayan Yanardaoğlu, sivil toplum kuruluşlarının dijital becerilerini arttırmak için, Kadir Has Üniversitesi’nde Facebook Sivil Toplum Programı kapsamında dijital okuryazarlık ve dijital gazetecilik gibi çeşitli eğitimler düzenlediklerini belirtti.  

Dijital dönüşüm için, değişen iletişim süreçlerinin ve araçlarının farkında olmak gerekir.

STK’ların teknoloji ve dijital dönüşüme uyumundan ne anlıyorsunuz? Teknolojinin sivil toplum çalışmalarına pozitif ve negatif etkileri hakkında ne düşünüyorsunuz?  

Dijital dönüşüm için, en başta değişen iletişim süreçlerinin ve araçlarının farkında olmak geliyor. Artık web ve dijital teknolojiler sayesinde çoktan çoka giden bir iletişim ortamı söz konusu. Bu da geleneksel medyanın kendi izleyicisiyle kurduğu tek yönlü ve mesafeli ilişkiden çok farklı… STK’ların dijital dönüşümünü, yeni medya olanaklarını paydaşlarına ve kamuya ulaşmada, farkındalık yaratmada, savunuculukta etkin bir şekilde kullanması olarak tarif ediyorum. 

Sizce Türkiye’de sivil toplum faaliyetlerinde, teknolojiyi ve dijital iletişim araçlarını ne ölçüde kullanıyor?  

Daha iyi kullanılabilir, küçük bütçelerle de etkin kampanyalar yapmak mümkün… YADA Vakfı’nın (Yaşama Dair Vakfı) 2014 yılında yaptığı bir araştırmada, sivil toplum kuruluşlarının karar mekanizmalarında yer almada yaşadığı zorluklara işaret ediliyordu. Sivil toplumun özellikle ana akım medyada görünürlükleri konusunda yaşadığı zorluklar,  sadece Türkiye’de değil Türkiye dışında da gözlemlenen bir problemdi. Diğer yandan, sosyal medyayı bilgiye ulaşma ve  çeşitli konularda savunuculuk yapmak için kullanmak hız kazanıyordu. 

Bu çerçevede, sivil toplum kuruluşlarının dijital becerilerini arttırma konusunda ilk kez bir  eğitim düzenleme fikrimiz 2014  yılında ortaya çıktı. Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölümü’nde  sivil toplumun dijital medyaya içerik üretmek becerilerinin artırılması üzerine bir buçuk günlük bir eğitim programı tasarladık. 2014 yılı Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere düzenlediğimiz iki programda YADA Vakfı ile işbirliği yapmıştık ve projemiz Friedrich Ebert Vakfı tarafından desteklenmişti.  Bu eğitimde bize başvuran sivil toplum kuruluşları arasında özelikle hali hazırda dijital medya ve sosyal medya kullanım  kapasitesi daha zayıf olan kuruluşları programa davet etmiştik. 

“Küçük STK’larda İletişim Birimi İçin İnsan Gücü Yok”

Teknolojik dönüşümlere uyum sağlama konusunda kurumunuzun ve Türkiye’deki STK’ların kapasitesine ilişkin değerlendirmeniz nedir?  Türkiye’de sizce teknolojiyi iyi kullanan ve dijital iletişim araçlarında etkin- başarılı STK’lar var mı?

Dijital medyayı kullanma konusunda başarılı kampanyalar yürüten,  kapasitesi daha büyük STK’lar mevcut; hele tür kuruluşlar bir ajans desteği alabilme olanağına sahipse, burada daha avantajlı durumda oluyorlar. Küçük STK’larda gözlemlenen temel sorun, iletişim birimlerine ayıracak insan gücünün olmaması. İletişim süreci, çoğunlukla yapılan proje, araştırma ve raporlamaların daha çok etki yaratmasına yönelik olmalı. Bunu sağlamak için, tüm raporun web sitesine koymaktan ziyade, onu metinsel ve görsel olarak anlaşılabilir hale getirmek gerekiyor. Yeni teknolojileri ve sosyal medyayı etkin kullanmak, burada devreye giriyor. 

Facebook ve Kadir Has Üniversitesi’nin Sivil Toplum Programı Eğitimleri

Facebook işbirliği ile Kadir Has Üniversitesi olarak yürütmekte olduğunuz Sivil Toplum Programı hakkında bilgi verebilir misiniz? Neden bu projede yer almak istediniz? Benzer projeler tasarlıyor musunuz? 

Facebook, sivil toplum programını yeniden canlandırmak istiyordu. Facebook, Türkiye’deki bağış sayısını ve sivil toplum alanındaki farkındalığı artırmak adına, 2017 yılında Sosyal Bağış Hareketi adını verdiği bir programı hayata geçirmişti. Bizim de daha önce, sözünü ettiğim STK ve Dijital Medya Eğitimi deneyimimiz vardı. 

Facebook, yakın zamanda programının yapısında ve işleyişinde değişiklikler yaparak, bizim işbirliğimizle birlikte, Sivil Toplum Programı adıyla yeniden faaliyete geçti. Sivil Toplum Programı kapsamında, Facebook ve Kadir Has Üniversitesi işbirliğiyle, her üç ayda bir dijital okuryazarlık eğitimleri düzenliyoruz.  Sosyal medya ve iletişim odaklı bu eğitimlere, tüm STK üyeleri katılım gösterebiliyor. Programın ikinci başlığında ise, program dâhilindeki STK’lara workshoplar ve kampanyalar da dâhil olmak üzere her ay ajans desteği veriliyor.