UNDP’nin İç Güvenlik Kurumlarının Sivil Gözetimi Projesi Çalıştayı Ankara’da Yapıldı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) iç güvenlik kurumları üzerindeki sivil gözetimi tartıştığı projesi kapsamında Ankara'da STK temsilcileri ile kamuda görevli bürokratları meclisin rolüne odaklanan çalıştay için bir araya getirdi.

UNDP tarafından yürütülen İç Güvenlik Sektörünün Sivil Gözetiminin Güçlendirilmesi Projesinin “İç Güvenlik Kurumlarının Meclis Gözetimi – Birinci Danışman Toplantısı” 7-8 Ekim 2019 tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirildi. Kamu ve sivil toplum arasındaki diyaloğu geliştirmek adına sivil toplumdan birçok temsilciyi bürokratlarla bir araya getiren toplantının ana sorusu Türkiye Büyük Millet Meclisinin sivil gözetimde ne kadar etkili bir aktör olduğuydu. Toplantının ilk gününde açılış konuşması UNDP Ülke Temsilcisi Yardımcısı Seher Alaçacı Arıner tarafından yapıldı. Sonrasında projenin danışmanlığını yapan Demokratik Güvenlik ve Yönetişim uzmanı Özge Genç projenin amaçlarını, metodolojisini ve toplantıdan beklentilerini açıklayan konuşmasını gerçekleştirdi. Daha sonra konuşan Ombudsman Yahya Akman meclisin denetim görevinin yeni geçilen Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde hala belirsiz olduğunu ve sistemin yerleşmesinin zaman alacağını belirtti. Akman, 15 Temmuz darbe girişimiyle beraber terör tanımlamalarının ve güvenlik politikalarının ciddi şekilde değiştiğinden bahsetti ve bu kapsamda güvenlikle ilgili bütün odakların İçişleri Bakanlığı’na bağlanmasıyla tutarlı bir perspektif geliştirmenin artık mümkün olduğunu belirtti.

Meclisin önemli denetim aygıtlarından olan komisyonlar toplantının ana gündem maddelerinde oldukça belirleyiciydi. Bu bağlamda öncelikle Dilekçe Komisyonu Başkanı Mihrimah Belma Satır, daha sonra İnsan Hakların İnceleme Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu kendi komisyonları hakkında detaylı bilgi veren sunumlarını gerçekleştirdikten sonra katılımcıların sorularını yanıtladılar.

Grup Çalışmalarında Önemli Tespitler

Toplantının iki gününde de farklı grupları bir araya getiren grup çalışmaları yapıldı. Bu grup çalışmalarının amacı; proje sonunda TBMM’ye sunulacak gözetim stratejisi raporuna katkıda bulunabilecek veri toplamaktı. Kamu kurluşlarında çalışan bürokratların, akademisyenlerin ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin bir araya getirildikleri bu grup çalışmalarının ilkinde iki spesfik konu üzerinde duruldu;

• Türkiye’de iç güvenlik kurumlarının sivil ve demokratik gözetiminde iyileştirme alanları ve önlerindeki engeller

• TBMM’nin sivil ve demokratik gözetimdeki rolü

‘Sivil Toplum Kanun Yapma Süreçlerine Destek Verebilir”

8 Kasım Cuma günü devam eden toplantının ilk konuşmacısı Yasama Derneği Danışman Kurulu Üyesi Habip Kocaman’dı. Kocaman “İç Güvenlik Alanında Parlamenter Gözetimde Sivil Toplum Katılımı” adlı sunumunda meclis bağlamında sivil katılımın çok daha önemli olduğunu vurguladı ve seçmenle temsilciler arasındaki bağın sürekli ve canlı tutulması gerektiğinin altını önemle çizdi. Meclisin çok geniş bir yetki alanının olduğunu belirten Kocaman’a göre sivil toplumdan tüm bu alanlarda kendi faaliyet alanlarına  uygun olanı takip etmesi, görüş sunmaya çalışması ve meclise kanun yapma süreçlerinde yardım etmesi beklenmekte. Kocaman STKların kendi alanlarında sahayı tanımalarında ve somut veriye sahip olmalarından mütevellit soyut bir şekilde ilerleyen kanun yapma sürecine olacak katkılarının çok değerli olduğu ekledi. Kocaman, sivil tolumun denetim mekanizmalarına katılımında çoğulculuk ilkesine dayanması gerektiğini ancak bu sayede konunun sağlıklı bir şekilde ele alınmasının mümkün olabileceğini belirtti. Konuşmasını Yeni Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde belirli arayışların devam ettiğini ve meclisin de daha iyi nasıl çalışabiliriz üzerine düşündüğünü belirterek bitirdi.

Kamunun Sivil Topluma Bakışına Eleştiriler

Toplantının ikinci gününde yapılan grup çalışmasında 3 ayrı masaya iki spesifik soru soruldu;

• Etkili ve başarılı meclis denetiminin önündeki fırsatlar ve engeller nelerdir?

• İdeal bir meclis gözetimi nedir? Milletvekilleri, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve yasama uzmanlarının rolü nedir?

Grup çalışması sunumlarından sonra görüş ve değerlendirme bölümü yapıldı ve 14- 15 Kasım 2019 tarihlerinde ikinci bir danışman toplantısının yapılacağı belirtilerek toplantıya son verildi.

Projeyle ilgili kapsamlı bilgi ve güncel düzenlemeleri sivilgozetim.org.tr adresinden veya projenin Instagram/Twitter sayfalarından takip edebilirsiniz.