Alevilerde Ziyaret Kültürü

Arguvan’ın her köyünde, bugünkü söylemle mahallesinde bir türbe vardır. Ve halk dilinde bu türbelere aynı zamanda ‘Ziyaretlik’ denir. Oralara gidilir, dua, niyaz edilir, istekler, talepler olur ve manevi güç alınarak ayrılınır. Bozan Köyü’nde ‘Şah Sultan’, Karahüyük’te ‘Hatun Cicim’, Bemere Mezrası’nda ‘Hıdır Baba’,  Kömürlük’te ‘Kara Baba’, İsaköy’de ‘Gani Baba’, Gökağaç’ta ‘’Göleri’, Göçeruşağı’nda ‘Arduşlu’, Ermişli’de ‘Ali Baba’, […]

Arguvan’ın her köyünde, bugünkü söylemle mahallesinde bir türbe vardır. Ve halk dilinde bu türbelere aynı zamanda ‘Ziyaretlik’ denir. Oralara gidilir, dua, niyaz edilir, istekler, talepler olur ve manevi güç alınarak ayrılınır. Bozan Köyü’nde ‘Şah Sultan’, Karahüyük’te ‘Hatun Cicim’, Bemere Mezrası’nda ‘Hıdır Baba’,  Kömürlük’te ‘Kara Baba’, İsaköy’de ‘Gani Baba’, Gökağaç’ta ‘’Göleri’, Göçeruşağı’nda ‘Arduşlu’, Ermişli’de ‘Ali Baba’, Mezirme’de ‘Karakapı’  türbelerini bunlar arasında sayabiliriz.

Alevi geleneğinde ziyaretler vazgeçilmezdir. Eskiden her sonbahar mevsiminde hasat tamamlandığında köylüler toplanır, kurbanlarını alıp ziyarete giderlerdi. Çeşitli dileklerde bulunanların dileği kabul görmüşse yalın ayak giderek ziyarete olan borçlarını ödemiş olurlardı. Şimdi ise gurbetçiler geldiğinde, yani daha çok yaz aylarında arabalarla gidiliyor. Yani sonbahar artık pek beklenmiyor.  Uygun bir zamanda kurbanını alıp yakınlarıyla beraber niyazlarını gerçekleştiriyorlar.  Kurbanlarını kesiyor, lokmalarını hazırlıyor ve orada bulunanlarla paylaşıyorlar. Kalan lokmalar ihtiyaç duyulan şekilde dağıtılıyor. Ziyaretçilerin bu paylaşım geleneği işin en güzel yanlarından biridir.

Abdulvahap bu inanç merkezlerinden, ziyaretlerden biridir ve Elazığ Kale köyüne yakındır.

Niyaz ve mektup

Arguvan Gökağaç mahallesinde yaşayan Halil Özbakır’ın, Abdulvahap Ziyareti’ne bir adağı vardı.  Birlikte bu ziyareti gerçekleştirdik. Sabah erkenden Battalgazi ilçesinden araba vapuruyla karşıya geçtik. Karakaya barajının kıyısında kıvrılan yollarla ziyarete vardık. Ziyaret, yoldan 15 dakikalık bir yürüme mesafesinde ve kayaların arasında bir mağara içinde yer alıyor. Kısa bir yolculuktan sonra yatırın olduğu yere gelip niyaz eden ziyaretçilerin yüzünde okunan bir rahatlama duygusu ile dilekler dilendi ve lokmalar dağıtıldı. Ben etrafı incelerken oraya bırakılmış bir mektup gözüme çarptı. Mektubu bir kâğıda aktardım. Alevi kültüründe ziyarete olan inancı en yalın hali ile aktaran mektup şöyle:

“Bağışlayan ve esirgeyen ALLAH’IN adıyla. Ey büyük Allah’ım senden diliyorum ki Serpil’in bütün sıkıntılarını gider, bir nebze de hayırlısıyla bize kavuştur. Emrah’ın hastalığına şifa ver. Benim derdime, Hasan’ın derdine şifa veresin inşallah. Hatun’u, Semra’yı, Serpil’in, Ozan’ın sınavını kolaylaştır. Damla’yı, Hevin’i, Güllü’yü, Çağlar’ı, Emrah’ı, Hüseyin’i, annemi, babamı ve tüm sevdiklerimi, Abdulvahap yüzü suyu hürmetine koru ve yardım et. Bu yazdığım duaları kabul et. Herkesin dileğini kabul et. İnşallah Emrah’ı daha rahat bir yere geçirirsin. İnşallah büyük Mevlam sen her şeye kadirsin. Bize yalnız sen yardım edersin. Kuluna muhtaç etme yardım sever. Ablama, Hasan’a, Celal’e, Gönül’e yardım et, şifa ver. Dayıma yardım et. Benim Abdulvahap’a gitmemi nasip eylersin inşallah. Çok istiyorum ona kavuşmak. Serpil’in Mahmud’un sen dualarını kabul et. Hatun’un, Ozan’ın, Damla’nın, Mehmed’in, annemin, babamın ne dileği varsa ver. Semra’yı ve Hüseyin’i bütün sıkıntılardan kurtar. Birini bin et, onları memnun et. Ali ağabeye şifa ver. Hatice’ye, Vahap ağabeye hasta olan herkese yardım et. Ülkemizi depremden, savaştan, yangından, bizleri görünmez kazadan koru yardım et. Abdulvahap kurban olurum sana. Senin türbene gelmeyi çok istiyorum. Vaylo Dedeye, Hacı Bektaş’a kısmet olur gelirim. Bunu can-ı gönülden istiyorum.  Size ayandır akan Fıratların dağlarda taşın olur. Ben sana kurban olurum. Allah dostlarımı çok seviyorum. ALLAH Muhammet ya Ali Babama yardım et.  ALLAH, ALLAH MUHAMMED YA ALİ”.

İnançların insan üzerindeki etkisini sanırım en iyi anlatan örneklerden bir mektup. Yazmak ve niyaz etmek kuşkusuz insan psikolojisi üzerinde çok olumlu manevi etki yapıyor. Alevi kültüründe bu nedenle ziyaretlerin büyük önemi vardır.