3 dakikada “Anayasa’dan Bize Ne?”

Denge Denetleme Ağı anayasaya neden ihtiyacımız olduğunu soruyor. Cevabı ise 3 dakikada, “Anayasa’dan Bize Ne?” videosuyla veriyor. “Bu hayatta yapabildiğimiz en iyi şey yapmaya; denge denetleme’yi anlatmaya devam ediyoruz. Anayasa Değişiklik Teklifinin TBMM Genel Kurulunda görüşülmesinin beklendiği şu günlerde, belki de en önce sorulması gereken soruyu, anayasaya neden ihtiyacımız olduğunu soruyor; cevabı denge ve denetleme bakış […]

Denge Denetleme Ağı anayasaya neden ihtiyacımız olduğunu soruyor. Cevabı ise 3 dakikada, “Anayasa’dan Bize Ne?” videosuyla veriyor.

“Bu hayatta yapabildiğimiz en iyi şey yapmaya; denge denetleme’yi anlatmaya devam ediyoruz. Anayasa Değişiklik Teklifinin TBMM Genel Kurulunda görüşülmesinin beklendiği şu günlerde, belki de en önce sorulması gereken soruyu, anayasaya neden ihtiyacımız olduğunu soruyor; cevabı denge ve denetleme bakış açısıyla veriyoruz. Bilmek çok şeyi değiştirir diyenlere, 3 dakikada, “Anayasa’dan Bize Ne?”

Devleti oluşturan üç unsur var: İlki insan, ikincisi toprak, üçüncüsü de egemenlik. Yani bir insan topluluğu, bir toprak parçasının üzerinde egemen oluyor ve devlet ortaya çıkıyor.

Devletler de insanlar gibi aslında. Güçleri var. Ve bu güçlerini ortaya koyarken bir kişiliğe ihtiyaçları var. Buna tüzel kişilik deniyor.

Devletin bir kişiliği olduğu için hakları ve ödevleri de doğuyor. Davalı ve davacı olabiliyor; mal edinebiliyor.

Devletin kişiliği, onu oluşturan bireylerden ayrı; onu yönetenlerin kişiliğinden de bağımsız. Yönetenler, yetkilerini devletten alıyor ve onun adına kullanıyorlar.

Devletin kişiliği varsa nüfus cüzdanı da olması lazım. İşte bu da anayasa. Devletin gücünün nasıl kullanılacağı anayasada yazar. Mesela çok büyük olan bu gücü, üç organa bölüştürür: Bu organlara  yasama, yürütme, yargı yetkilerini verir. Devletin bu üç gücü, hem birbiriyle uyum içinde, hem de birbirinden ayrı çalışmalıdır, der. Buna da, okul yıllarından hatırlayacağınız üzere kuvvetler ayrılığı denir.

Kuvvetler, bu ayrılık sayesinde birbirlerini denetleyerek iş yapar; böylece her biri diğerinin anayasada yazan sınırlar içinde kalmasını sağlar. Öte yandan koordineli biçimde çalışarak birbirlerini dengelerler. İşte buna da denge ve denetleme sistemi denir.

Böyle bir sistemde bir organın güçlenebilmesi için, diğerinin zayıflamasına gerek yoktur. Bütün organlar güçlüdür çünkü hiçbiri diğerinin yetki alanına müdahale etmez. Herkes yaptığı her işlemin hesabını vermeye hazırdır çünkü denetlendiğini bilerek çalışır. Böylece kimse aşırılığa kaçamaz ve devletin gücünü kötüye kullanamaz.

Anayasa devletin nüfus cüzdanıysa, denge denetleme de nüfus cüzdanı üzerindeki damga gibidir. Damgasız bir nüfus cüzdanı nasıl geçerli olmazsa, denge denetlemesiz anayasa da olmaz.”